In een recente aankondiging heeft de overheid een reeks belangrijke wijzigingen aangekondigd met betrekking tot de financiering van gemeenten. Een van de meest in het oog springende veranderingen is het definitief schrappen van de opschalingskorting vanaf 2026, wat resulteert in een extra budget van 675 miljoen euro voor gemeenten in dat jaar. Deze ontwikkeling wordt gezien als een welkome stap om de financiële uitdagingen waarmee gemeenten worden geconfronteerd, te verlichten, vooral gezien de bekende uitdagingen die het ‘ravijnjaar’ met zich meebracht.
Om meer stabiliteit te bieden, is eveneens besloten om de nieuwe financieringssystematiek voor gemeenten al vanaf 2024 te implementeren, wat betekent dat gemeenten eerder kunnen rekenen op een stabiele inkomstenbron. Deze vooruitgang gaat echter gepaard met een tijdelijke tegenvaller, aangezien het gemeentefonds in 2025 eenmalig 675 miljoen euro minder zal bevatten.
Deze aankondigingen volgen op uitgebreide onderhandelingen tussen de overheid, provincies en gemeenten over hun financiële kaders. Centraal in deze gesprekken stond de cruciale balans tussen taken en middelen, waarbij de betrokken partijen streven naar een financieel systeem dat beter beheersbaar en evenwichtiger is.
Deze ontwikkelingen zijn vastgelegd in de Voorjaarsnota 2024, die volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ‘betekenisvolle vooruitgang’ laat zien voor gemeenten. Hoewel er positieve stappen zijn gezet, blijft het financiële vraagstuk van gemeenten nog niet volledig opgelost, zoals benadrukt door de VNG.
Een van de meest in het oog springende wijzigingen is het schrappen van de opschalingskorting vanaf 2026, die oorspronkelijk werd geïntroduceerd in 2015 met als doel kostenbesparingen te realiseren door gedwongen opschaling van gemeenten. Het besluit om de nieuwe financieringssystematiek eerder in te voeren vanaf 2024, gebaseerd op het bruto binnenlands product (bbp), wordt ook toegejuicht vanwege de stabiliteit en duidelijkheid die het gemeenten biedt.
Er wordt momenteel gewerkt aan een plan om het aantal specifieke uitkeringen te verminderen, met als doel de administratieve lasten voor gemeenten te beperken en de bestedingsvrijheid te vergroten. Echter, er blijft bezorgdheid of de bbp-systematiek voldoende middelen zal verschaffen voor beleidsterreinen zoals openbaar vervoer, infrastructuur en natuur, wat momenteel onderwerp is van onderzoek.
Deze ontwikkelingen worden positief ontvangen door Sharon Dijksma, voorzitter van de VNG, die benadrukt dat na jaren van onzekerheid eindelijk duidelijkheid is gekomen. Gemeenten zullen ook extra middelen ontvangen voor zorgkosten, met een structurele toename van 1 miljard euro op de lange termijn.
Hoewel de overgang naar de nieuwe financieringssystematiek incidenteel grotendeels wordt gecompenseerd, wordt gemeenten geen vergoeding geboden voor het jaar 2025, wat een uitdaging vormt voor hun financiële planning.
Verder is er overeenstemming bereikt over een gedeelde verantwoordelijkheid tussen het Rijk en gemeenten met betrekking tot de uitgaven voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), met als doel deze beheersbaar te houden. Een deel van de financiering voor de Wmo zal in de toekomst via aparte kanalen verlopen, wat momenteel wordt uitgewerkt en verder zal worden besproken.
Ontdek Provadi en krijg toegang tot een uitgebreide database van vastgoedprofessionals die klaar staan om hun expertise in te zetten binnen de publieke sector.
